Shkupi më 1919: Zero për qind maqedonas, 81.31 për qind e popullsisë shqiptarë!

Shkupi dhe rrethina e tij i takojnë territorit të Dardanisë antike, përkatësisht trungut iliro-shqiptar të Kosovës historike. Në dy dekadat e fundit të shekullit XIX, deri në vitin 1912, Shkupi ushtroi funksionin – statusin e kryeqytetit administrativ përbrenda një territori prej 32.000 kilometrave në katrorë të Vilajetit të Kosovës.

Pas pushtimit dhe aneksimit serb të Kosovës më 1912, Shkupi mori statusin e Qarkut të cilin e vazhdoi edhe gjatë pushtimit dhe administrimit bullgar (1915-1918).

Pozita gjeostrategjike ka ndikuar që ky qytet të tërheq vëmendjen e pushtuesve të ndryshëm, si qendër e rëndësishme administrative dhe udhëkryq i lidhjeve ekonomike, shoqërore dhe kulturore ndërmjet popujve të Evropës dhe më gjerë. Udhëpërshkrues, diplomatë e studiues të huaj, në vlerësimet e tyre kanë dhënë prova të rëndësishme historike, arkeologjike, demografike dhe kulturore të shqiptarësisë së Shkupit.

Paralelisht me ndryshimet administrative, demografia e Kosovës ka zgjuar interes të madh në qarqe të ndryshme gjatë shekullit XIX dhe dy dekadat e para të shekullit XX. Pos organeve administrative osmane që bënë regjistrimin e popullsisë së Vilajetit të Kosovës, edhe organet administrative serbe, malazeze, bullgare e austro-hungareze hartuan statistika të popullsisë së Kosovës në harkun kohor të viteve 1913-1918.

Në të gjitha këto statistika, popullsia shqiptare përbën shumicën e popullsisë së Kosovës, madje edhe shumicën e popullsisë së Shkupit dhe viseve përreth. Në këtë kontekst, në studimet demografike dhe historike, zgjojnë interes edhe statistika të popullsisë së Kosovës, rrjedhimisht edhe të kryeqendrës historike të saj, Shkupit, të hartuara nga qarqe e organizata intelektuale dhe politike shqiptare. Në mesin e tyre zë vend të rëndësishëm edhe një statistikë e popullsisë së Kosovës e hartuar me objektivitet nga Komiteti “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”.

Ky Komitet, i cili u formua më 1 maj të vitit 1918 në Shkodër, ishte një organizatë shqiptare në gjirin e së cilës u mblodhën e vepruan intelektualë e prijës të shquar shqiptarë nga Kosova dhe vise të tjera shqiptare. Qëllimi i këtij Komiteti ishte çlirimi dhe bashkimi i Kosovës (Shkupit, Kumanovës, Preshevës, Tetovës, Gostivarit, Kaçanikut, Ferizajt, Gjilanit, Prishtinës, Vushtrrisë, Mitrovicës, Pazarit të Ri, Rozhajës, Pejës, Plavës, Gucisë, Gjakovës, Prizrenit) me Shqipërinë. Që në momentin kur përfundoi Lufta e Parë Botërore (nëntor 1918), në janar të vitit 1919 Fuqitë Aleate (SHBA, Britania e Madhe, Franca dhe Italia) u mblodhën në Paris, për të vendosur mbi paqen në Evropë e rrjedhimisht edhe ndryshimin e kufijve të saj.

REKLAMË

REKLAMË

lajmet e fundit

Fotot historike nga “Situation Room”: Si e ndoqi Trumpi bombardimin ndaj Iranit

Llogaria zyrtare e presidentit ka shpërndarë fotot nga “Situation Room”: Trump, me kapelën “Make America Great Again” në kokë, ishte i rrethuar nga zëvendëspresidenti...

“Trump bëri shkelje të rëndë Kushtetuese”/ Senatorët demokratë kritikojnë vendimin e presidentit amerikan për të sulmuar Iranin: S’mund të veprojë pa miratimin e Kongresit

Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, e quajti “përshkallëzim të rrezikshëm”, sulmin e SHBA-së. “Tani ka një rrezik të madh që konflikti në mënyrë...

VLEN pritet të garojë me Dr. Fadil Canën për Gostivarin në zgjedhjet lokale 2025

Burime të afërta me koalicionin opozitar shqiptar VLEN bëjnë të ditur se emri i Dr. Fadil Canës, drejtor aktual i Klinikës për Sëmundje Infektive...

Albin Kurti kundër Iranit: “Siguria ndërkombëtare ka nevojë për më pak armatim bërthamor”

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka dalë hapur kundër përpjekjeve të Iranit për t’u pajisur me armë bërthamore, duke theksuar se siguria ndërkombëtare kërkon...

Thirrje për diplomaci dhe ulje tensionesh, ndërkombëtarët reagojnë ndaj sulmeve të SHBA-së në Iran

Pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara ndaj tre centraleve bërthamore të Iranit, reagimet ndërkombëtare nuk kanë munguar, me shumicën e vendeve që bëjnë...

PËRGJIGJU

Ju lutemi shkruani komentin tuaj!
Ju lutem shkruani emrin tuaj këtu