Njerëzit kanë shumë cilësi të mrekullueshme, por iu mungon diçka që është një tipar i përbashkët në mesin e shumicës së kafshëve me shtylla kurrizore: një bisht. Pikërisht kjo ka qenë mister.
Bishtat janë të dobishëm për ekuilibër, shtytje, komunikim dhe mbrojtje kundër insekteve pickuese. Megjithatë, njerëzit dhe ata që iu afrohen pak a shumë – majmunët e mëdhenj – i thanë lamtumirën bishtit rreth 25 milionë vjet më parë, kur grupi u nda nga majmunët e Botës së Vjetër. Humbja ka qenë prej kohësh e lidhur me tranzicionin tonë në bipedalizëm, por pak dihej për faktorët gjenetikë që shkaktuan mungesën e bishtit të primatëve, shkruan CNN, transmeton Klankosova.tv.
Tani, shkencëtarët kanë gjurmuar humbjen e bishtit tonë në një sekuencë të shkurtër të kodit gjenetik që është i bollshëm në gjenomin tonë, por që ishte hedhur poshtë për dekada si ADN e padëshiruar, një sekuencë që në dukje nuk shërben për asnjë qëllim biologjik.
Ata identifikuan fragmentin, i njohur si një element Alu, në kodin rregullator të një gjeni të lidhur me gjatësinë e bishtit të quajtur TBXT. Alu është gjithashtu pjesë e një klase të njohur si gjenet kërcyese, të cilat janë sekuenca gjenetike të afta të ndryshojnë vendndodhjen e tyre në gjenom dhe të shkaktojnë ose zhbëjnë mutacione.
Në një moment në të kaluarën tonë të largët, elementi Alu AluY u hodh në gjenin TBXT në paraardhësin e hominoidëve (majmunët e mëdhenj dhe njerëzit). Kur shkencëtarët krahasuan ADN-në e gjashtë specieve hominoid dhe 15 primatëve jo-hominoidë, ata gjetën AluY vetëm në gjenomet hominoid, raportuan shkencëtarët më 28 shkurt në revistën Nature. Dhe në eksperimentet me minj të modifikuar gjenetikisht – një proces që zgjati afërsisht katër vjet – ndërhyrja me futjet e Alu në gjenet TBXT të brejtësve rezultoi në gjatësi të ndryshueshme të bishtit.
Përpara këtij studimi “kishte shumë hipoteza rreth asaj se pse hominoidët evoluan për të qenë pa bisht”, më e zakonshme prej të cilave lidhte mungesën e bishtit me qëndrimin në këmbë dhe evolucionin e ecjes me dy këmbë, tha autori kryesor i studimit Bo Xia, një studiues në Observatorin e Rregullores së Gjeneve.
Por sa i përket identifikimit të saktë se si njerëzit dhe majmunët e mëdhenj humbën bishtin e tyre, “nuk ishte (më parë) asgjë e zbuluar apo hipotezuar”, tha Xia për CNN në një email. “Zbulimi ynë është hera e parë për të propozuar një mekanizëm gjenetik,” tha ai.
Dhe për shkak se bishtat janë një zgjatim i shtyllës kurrizore, gjetjet mund të kenë gjithashtu implikime për të kuptuar keqformimet e tubit nervor që mund të ndodhin gjatë zhvillimit të fetusit njerëzor, sipas studimit.