Udhëheqësit evropianë janë takuar në Paris për një samit urgjent për të diskutuar se si t’i përgjigjen vendimit të presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump për të zhvilluar bisedime me Rusinë për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë pa përfshirjen evropiane.
Takimi i së hënës në kryeqytetin francez pason Konferencën e Sigurisë së Mynihut, e cila përfundoi të dielën, ku zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance përsëriti qëndrimin e Trump se Evropa duhet të rrisë shpenzimet e saj të mbrojtjes, përcjell Telegrafi.
Në janar, Trump u bëri thirrje anëtarëve evropianë të NATO-s që të ndajnë 5 për qind të Prodhimit të tyre Kombëtar Bruto (GDP) për mbrojtjen.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte ka inkurajuar gjithashtu vendet anëtare të rrisin shpenzimet e tyre të mbrojtjes.
Sa janë shpenzimet ushtarake globale?
Shpenzimet ushtarake globale arritën në 2.44 trilionë dollarë në vitin 2023, ose 306 dollarë për person, duke shënuar një rritje prej 6.8 për qind nga viti i kaluar, sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimit të Paqes në Stokholm (SIPRI).
Kjo ishte rritja më e madhe nga viti në vit që nga viti 2009.
Për krahasim, në vitin 2000, shpenzimet ushtarake globale ishin 798 miliardë dollarë, ose 130 dollarë për frymë – më pak se një e treta e shumës së shpenzuar sot.
Shpenzimet ushtarake globale janë paratë totale të shpenzuara nga vendet për forcat e tyre ushtarake dhe aktivitetet e lidhura me to.
Kjo përfshin kostot për ushtarët, operacionet, armët, pajisjet, kërkimin dhe infrastrukturën ushtarake.
Cilat vende shpenzojnë më shumë për ushtritë e tyre?
SHBA është shpenzuesi më i madh ushtarak në botë. Në vitin 2023, ajo pagoi 880 miliardë dollarë – më shumë se tetë vendet kryesore të tjera së bashku, sipas SIPRI.
Kina është vendi i dytë që shpenzon më shumë me 309 miliardë dollarë, e ndjekur nga Rusia me 126 miliardë dollarë, India me 83 miliardë dollarë dhe Arabia Saudite me 74 miliardë dollarë.
Sa shpenzon çdo vend për ushtrinë e tij?
Cilat vende shpenzojnë më shumë për ushtritë e tyre si pjesë e PBV-së?
Për shkak të luftës së saj të vazhdueshme me Rusinë, Ukraina ndau 62 miliardë dollarë për ushtrinë e saj në vitin 2023, pjesa më e lartë e PBV-së me 36.7 për qind.
Pastaj vjen Libani, duke shpenzuar 8.9 për qind, i ndjekur nga Algjeria me 8.2 për qind, Arabia Saudite me 7.1 për qind dhe Sudani i Jugut me 6.3 për qind.
Sa shpenzon secili anëtar i NATO-s?
NATO, e themeluar në vitin 1949 nga 12 shtete anëtare themeluese, është aleanca më e fuqishme ushtarake në botë.
Qëllimi i saj fillestar ishte të kufizonte zgjerimin sovjetik dhe të promovonte unitetin politik në Evropë.
Gjatë 75 viteve të fundit, anëtarësimi i saj është rritur në 32 anëtarë me Finlandën dhe Suedinë duke u bërë vendet më të fundit që u bashkuan në 2023 dhe 2024, respektivisht.
Në vitin 2006, ministrat e mbrojtjes të aleancës ranë dakord të angazhoheshin për një minimum prej 2 për qind të PBV-së së tyre për shpenzimet e mbrojtjes për të siguruar gatishmërinë ushtarake të aleancës.
Aktualisht, dy të tretat e anëtarëve të saj (23 nga 32) e kanë përmbushur këtë angazhim, duke rritur paratë e shpenzuara për mbrojtjen nga të gjithë anëtarët e NATO-s në 1.47 trilion dollarë në vitin 2024.
Kjo është rritur nga vetëm 10 vende që përmbushin udhëzimin 2 për qind në vitin 2023 dhe tre vende përmbushën angazhimin në vitin 2014.