Lëvizje të koordinuara dhe ndërmjetësimi i Katarit shpëtuan nga një përplasje e madhe ushtarake në Lindjen e Mesme
Po shtohet bindja se ngjarjet e fundit mes Iranit dhe Izraelit nuk ishin tërësisht të papritura, por pjesë e një operacioni të koordinuar që në fillim, me qëllim shmangien e një përplasjeje katastrofike. Diplomatë, ushtarakë dhe analistë të sigurisë e shohin marrëveshjen e armëpushimit si një skenar të mirëkalkuluar, ku të gjithë protagonistët arritën të ruajnë reputacionin e tyre në sytë e opinionit publik.
Burime të shumta pohojnë se një koordinim serioz ka ndodhur të paktën në ditët e fundit të konfliktit. Zyrtarët amerikanë, të udhëhequr nga emisari Steve Witkoff, zhvilluan kontakte të rregullta me qeverinë izraelite, ndërsa presidenti Trump ndërhyri personalisht, duke i kërkuar me tone të forta Netanyahut të ndalte operacionet ajrore.
Sulmet ndaj qendrave bërthamore iraniane në Fordow, Natanz dhe Isfahan të dielën në mëngjes përfaqësuan një pikë kulmore. Megjithatë, pas kësaj, Uashingtoni u përpoq të ndalonte përshkallëzimin. Qëllimi ishte të bindeshin autoritetet iraniane që të mos hakmerreshin, të paktën jo në mënyrë që do sillte përfshirjen e SHBA-së në një luftë të hapur.
Në këtë proces delikat, u vu re roli i rëndësishëm i Katarit dhe veçanërisht emirit Al Thani. Prej muajsh, ai kishte ndërmjetësuar mes Iranit, Izraelit dhe SHBA-së për çështjen e Gazës dhe shkëmbimet e pengjeve. Duke qenë një shtet i ndjeshëm ndaj destabilitetit rajonal, për shkak të varësisë nga eksporti i gazit përmes ngushticës së Hormuzit, Katari kishte interes të madh të parandalonte një luftë të re.
Sipas burimeve të “New York Times”, Këshilli i Lartë për Sigurinë Kombëtare të Iranit u mblodh të hënën për të diskutuar hakmarrjen ndaj sulmeve. Megjithatë, vendimi ishte për të shmangur viktima amerikane. Shënjestra u përqendrua mbi bazën ushtarake al Udeid në Katar, por sulmi u paralajmërua më parë si për presidentin Trump, ashtu edhe për emirin Al Thani.
Al Thani nuk reagoi ushtarakisht ndaj incidentit, por ndërhyri menjëherë për të qetësuar palët. Ai këshilloi Teheranin të pranonte ofertën për armëpushim, duke e konsideruar si një mundësi të rrallë për të dalë nga kriza me dinjitet. Shtete si Italia iu bashkuan thirrjeve për de-përshkallëzim, duke ofruar gjithashtu kanale komunikimi.
Për pasojë, palët ranë dakord për një armëpushim të menjëhershëm. Netanyahu e paraqiti si suksesin e dobësimit të Iranit, Trump si shkatërrim të kapaciteteve bërthamore iraniane, ndërsa Khamenei e përdori për të treguar qëndrueshmëri kundër “armiqve perëndimorë”.
E vërteta qëndron ndoshta në mesin e këtyre pretendimeve. Regjimi iranian mbijetoi, ruajti pjesë të rezervave të uraniumit dhe mbajti gjallë aftësinë teknologjike. Nëse nuk ndodh një raund i ri negociatash të sinqerta, kjo mund të jetë thjesht një pauzë në një përplasje më të madhe që qëndron pas qosheve të historisë. Në skenën ndërkombëtare, emri i Katarit mbetet kyç për një zgjidhje afatgjatë në rajon.