Në shikim të parë, objekti i vogël – mezi sa madhësia e një thoi njeriu – duket si një lodër. I bërë për t’i ngjarë një mushkonje, ai ka dy krahë të verdhë, si gjethe, një trup vertikal të zi dhe tre këmbë të holla sa qime.
Aparati në fjalë, i zhvilluar nga shkencëtarët në një universitet në provincën qendrore Hunan të Kinës, është larg të qenit një lodër, megjithatë: është një dron i ri me një gamë të gjerë përdorimesh ushtarake dhe civile.
Në një video të publikuar nga media shtetërore e Kinës gjatë fundjavës, njëri nga shkencëtarët shihet duke mbajtur lart një model të “robotit të ngjashëm me mushkonjën”, i cili ai thotë se është “i përshtatshëm për zbulimin e informacionit dhe misionet speciale në fushën e betejës”.
Ekspertët i thanë të përditshmes britanike The Telegraph se ndërsa madhësia e dronit mund ta bëjë të vështirë përdorimin e tij në fushën e betejës, ai ka shumë përdorime të vlefshme dhe ndoshta të rrezikshme për mbledhjen e informacionit.
“Nëse Kina është në gjendje të prodhojë dronë me madhësinë e mushkonjave, ka të ngjarë të jetë e interesuar t’i përdorë ato për detyra të ndryshme inteligjence, mbikëqyrjeje dhe zbulimi, veçanërisht në vendet ku dronët më të mëdhenj kanë vështirësi të hyjnë, siç janë zonat e mbyllura”, tha Sam Bresnick, një bashkëpunëtor kërkimor në Qendrën për Siguri dhe Teknologji në Zhvillim të Georgetown.
“Këto dronë mund të përdoren për të ndjekur individë ose për të dëgjuar biseda”, shtoi ai.
Dronët më të vegjël janë shumë më të qetë dhe më pak të dukshëm me sy të lirë, gjë që mund t’u lejojë atyre të anashkalojnë zbulimin dhe të hyjnë në vende të sigurta dhe të kufizuara pa u vënë re, siç janë “inteligjenca ose objektet e sigurta qeveritare”, tha Timothy Heath, një studiues i lartë i mbrojtjes dhe ekspert i Kinës në Korporatën Rand në Shtetet e Bashkuara.
Shumë objekte të sigurta kanë teknologji për të bllokuar transmetimet pa tel, kështu që edhe nëse droni mund të kalojë nëpër një çarje në një dritare, ai mund të mos jetë në gjendje të marrë komanda pasi të hyjë brenda.
Por përdorimi i këtyre mikrodronëve mund të shtrihet edhe përtej qëllimeve të mbrojtjes nëse ato do të vihen në dispozicion të publikut.
“Njerëzit mund t’i përdorin dronët për të spiunuar fqinjët e tyre ose individët me interes. Kriminelët mund t’i përdorin dronët për të infiltruar një biznes ose shtëpinë e një qytetari dhe për të vëzhguar futjen e fjalëkalimeve”, tha Heath.
Megjithatë, madhësia e dronit aktualisht kufizon sasinë e teknologjisë që mund të mbajë. Për shembull, ata do të përdorin bateri shumë të vogla, të cilat do të duhet të karikohen rregullisht.
Ata gjithashtu do të jenë në gjendje të mbajnë vetëm sensorë të vegjël, që do të thotë se operatori do të duhet të jetë i vendosur afër.
“Për të spiunuar për një periudhë të gjatë kohore, dikush do të duhet të jetë i gatshëm të nxjerrë vazhdimisht mikrodronë, t’i karikojë dhe t’i ri-vendosë, përveç shqyrtimit të të dhënave të mbledhura, të gjitha brenda rrezes së personit ose biznesit të synuar”, tha Heath.
“Kjo është arsyeja pse droni është më pak i dobishëm për fushat e betejës, por më i dobishëm për operacione me misione speciale ose misione spiunazhi”, shtoi ai.
Dronët me madhësinë e mushkonjave nuk janë dronët e parë mini – ose të frymëzuar nga insektet – në treg.
Për më shumë se një dekadë, shkencëtarët në Universitetin e Harvardit kanë zhvilluar një dron miniaturë, të modeluar sipas bletëve, të quajtur RoboBee.
I ngjashëm me dronin e ri kinez, RoboBee është mezi sa një qindarkë, me dy krahë të sheshtë dhe katër këmbë të holla sa brisk. Disa modele janë në gjendje të notojnë nën ujë dhe të fluturojnë.
Zbatimet e tij janë po aq të gjera, duke përfshirë operacionet e kërkim-shpëtimit, mbikëqyrjen dhe monitorimin mjedisor.
Gjithashtu në treg janë dronët Black Hornet me madhësinë e pëllëmbës së dorës, të përdorur nga ushtritë në të gjithë botën, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA-të.
Më të mëdhenj se dronët me madhësinë e insekteve dhe që i ngjajnë një mini helikopteri, Black Hornets janë në gjendje të kapërcejnë disa nga sfidat operacionale të paraqitura nga mikrodronët, duke mbetur ende diskretë.
Forcat e Operacioneve Speciale të Ukrainës kanë përdorur Black Hornets për zbulim në Kursk që nga pushtimi i Rusisë në vitin 2022