Ndotja e ajrit vrau 357,000 njerëz në Bashkimin Evropian në vitin 2022, por rreziku juaj varet kryesisht nga vendi ku jetoni.
Shumica e këtyre vdekjeve janë nga ekspozimi ndaj grimcave të imta, ose PM2.5, që vijnë nga pluhuri, tymi dhe shkarkimi. Por dhjetëra mijëra janë për shkak të dioksidit të azotit nga djegia e karburantit, si dhe ozonit, i cili gjendet në smog.
Ndotja e ajrit është e lidhur me një mori problemesh shëndetësore , duke përfshirë sëmundjet e zemrës dhe të frymëmarrjes, goditjet në tru, diabetin, kancerin e mushkërive dhe rezultate të dobëta të lindjes.
Ekspozimi është veçanërisht i rrezikshëm për njerëzit e moshuar, fëmijët dhe njerëzit me gjendje shëndetësore para-ekzistuese.
Maqedonia e Veriut kishte shkallën më të keqe të vdekshmërisë në Evropë në vitin 2021, me 255 vdekje të parakohshme nga ekspozimi ndaj grimcave të imta për çdo 100,000 njerëz. Më pas ishte Serbia me një shkallë vdekshmërie prej 217 dhe Mali i Zi me një shkallë prej 174.
Harta tregon normat e vdekjeve nga PM2.5 në të gjithë Evropën
Bullgaria kishte vdekshmërinë më të keqe në BE, me 158 vdekje të parakohshme për 100,000, e ndjekur nga Polonia (125) dhe Hungaria (107).
Ndërsa numri i vdekjeve të lidhura me PM2.5 ra me 45 për qind nga 2005 në 2022, Agjencia Evropiane e Mjedisit thotë se ndotja e ajrit “mbetet rreziku më i madh për shëndetin mjedisor në Evropë”.
EEA paralajmëroi gjithashtu se ndotja e ajrit dëmton ekonominë e Evropës përmes kostove më të larta të kujdesit shëndetësor, jetëgjatësisë më të ulët dhe uljes së produktivitetit në punë. Ndotja e ajrit dëmton gjithashtu mjedisin, duke përfshirë cilësinë e ujit dhe tokës.
Në vitin 2024, BE-ja miratoi rregulla më të rrepta të cilësisë së ajrit që synojnë të afrojnë nivelet e ndotjes me standardet globale të shëndetit. Direktiva gjithashtu u jep qytetarëve me probleme shëndetësore të lidhura me ndotjen të drejtën të çojnë qeverinë e tyre në gjykatë nëse nuk respektojnë rregullat./ Euronews – Syri.Net
